BiSC blikt vooruit op evaluatie Bibliotheekwet

De evaluatie van de Bibliotheekwet zou plaats in de loop van 2019. Al in april vond BiSC daarin een goede aanleiding om al eens stil te staan bij de innovatie-samenwerking tussen bibliotheken, provinciale service organisaties en de Koninklijke Bibliotheek. Met een korte reconstructie en enkele observaties en ervaringen als aanzet voor wat zou komen.
Doel
Wat was ook alweer onze missie? In de innovatie-agenda 2016-2018 staat het zo: “De Gezamenlijke innovatieagenda heeft als hoofddoel om de vernieuwingskracht van de bibliotheeksector te versterken om zo toegevoegde waarde te kunnen bieden aan burgers en samenleving in lijn met de vijf functies van de bibliotheek”. De Agenda vermeldt vervolgens vier prioriteiten: jeugd & onderwijs, participatie & zelfredzaamheid, persoonlijke ontwikkeling en verandering van de klassieke bibliotheek.
Resultaat
De vraag in welke mate dit hoofddoel is bereikt kan vanuit twee invalshoeken beantwoord worden. Vanuit innovatie als proces – het omzetten van ideeën in producten en diensten voor de gemeenschap – en vanuit innovatie als resultaat. Dat is het product of de dienst zelf.
Op innovatie als proces is betekenisvolle vooruitgang geboekt. De banden tussen de netwerkpartners zijn op alle niveaus versterkt. Directies en professionals weten elkaar meestal snel te vinden. De genoemde prioriteiten worden doorgaans in provinciale en lokale beleidsplannen van bibliotheekorganisaties benoemd. En er is een begin gemaakt met het toepassen van methoden en technieken zoals de canvasmethode, effectmeting en design thinking. Zo bezien, is de vernieuwingskracht van de sector versterkt.
Als het gaat om innovatie als resultaat toont de innovatiebieb een overzicht met 101 innovatieprojecten (https://www.innovatiebieb.nl/projecten). Maar we hebben onvoldoende zicht op de mate waarin we er met deze innovaties in zijn geslaagd, om een groeiende groep Nederlanders te bereiken. En die effectief te helpen om slimmer, creatiever en vaardiger te worden.
Observaties: naar meer structuur in de aanpak
Hoewel wij bij BiSC natuurlijk niet al de balans wilden opmaken, maakten we enkele observaties. Zo zijn vooral incrementele innovaties opgeleverd. Producten en diensten met levensvatbare bedrijfsmodellen, die aantoonbare meerwaarde hebben voor vele nieuwe groepen afnemers en voor de sector als geheel, zijn vooralsnog niet van de grond gekomen. De voortgaande digitalisering was, is en blijft een ontwikkeling waar vrijwel alle Nederlanders mee geconfronteerd worden. Deze robuuste trend heeft helaas nog te weinig aandacht gehad in onze innovatieportfolio.