Onlangs kregen we de vraag hoe de landelijke dag over effectmeting van de KB op 17 december aanstaande zich verhoudt tot het programma Meervoudig verantwoorden en het vervolg hierop vanuit BiSC. Een begrijpelijke vraag die op meerdere plekken leeft. Hieronder schetsen we een overzicht.
Er bestaan drie initiatieven op het gebied van effectmeting. Ten eerste het programma Meervoudig Verantwoorden. Dit programma van VOB en KB heeft het nodige opgeleverd. Zo is een methode voor het zelfstandig uitvoeren van lokale effectmeting ontwikkeld, met een raamwerk voor effecten en indicatoren en hulpmiddelen voor de verschillende stappen van de methode. Daarnaast bestaat nu een training voor bibliotheken om zelfstandig lokale effectmeting te kunnen uitvoeren en is er sprake van proefprojecten bij een tiental bibliotheken.
BiSC zal hier  – namens SPN – zorgen voor onderhoud en doorontwikkeling van de methode, de hulpmiddelen en training alsmede de beschikbaarheid van een trainer die teams van bibliotheken kan scholen in de uitvoering van effectmeting. In verschillende provincies pakt men de methode nu op en worden teams getraind.
Ten tweede hebben we de werkgroep Meten Maatschappelijke Opbrengsten, geleid vanuit de KB en bemenst door vertegenwoordigers van enkele POI’s. Er is een klankbordgroep van lokale bibliotheken, om in afstemming met het veld instrumenten te ontwikkelen die tegemoet komen aan de behoeften van bibliotheken.
Deze werkgroep bundelt activiteiten rondom effectmeting op nationaal niveau met een zogenaamde effectenmonitor waarmee bibliotheken begin 2019 toegang krijgen tot een set instrumenten voor effectmeting op de gebieden taal, digitale vaardigheden, social media en e-overheid. Ook wordt een Kennisportal ingericht voor bibliotheken die zelf effectmetingen willen doen. Hier vinden bibliotheken straks voorbeelden, vragenlijsten, instrumenten en een stappenplan voor het opzetten en uitvoeren van een onderzoek.
Onlangs is www.Bibliotheekinzicht.nl gelanceerd. Daar vinden bibliotheekprofessionals en beleidsmakers betrouwbare en actuele informatie over de openbare bibliotheeksector.
Ten derde noemen we hier de themagroep effectmeting in het kader van de innovatieagenda voor bibliotheken van KB en VOB. Deze themagroep zal in 2019 ook zorgen voor het delen van uitkomsten, instrumenten en ervaringen met effectmeting via een bestaande website.
Samenhang tussen de initiatieven
Volgens effectmeting-specialist Edwin van de Zalm ligt de samenhang tussen deze activiteiten in de volgtijdelijkheid van het aanbod: Bij een behoefte aan verantwoording van effecten wordt altijd eerst gekeken naar de beschikbaarheid van onderzoek waarmee uitspraken kunnen worden gedaan over de effecten van een bepaalde activiteit voor een specifieke doelgroep. Wanneer dit onderzoek niet voorhanden is, wordt vervolgens gekeken naar beschikbare instrumenten voor het uitvoeren van een lokale effectmeting.
Bij de toepassing van het instrument wordt de landelijke methode voor effectmeting uit ons programma Meervoudig verantwoorden gebruikt. Wanneer geen geschikt instrument beschikbaar is, wordt een lokaal instrument gebruikt. De meting wordt vervolgens uitgevoerd volgens de landelijke methode.
Op de landelijke dag over effectmeting op 17 december zullen we verder in gesprek gaan over het nog beter op elkaar aansluiten van de drie initiatieven. Zien we u ook?
Voor nadere toelichting kunt u terecht bij Peter van Eijk.
Terug naar de nieuwsbrief